Một nước công nghiệp không thể để nông nghiệp, nông thôn lạc hậu, nông dân nghèo khó. Do đó, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM) là sự nghiệp cách mạng, cuộc vận động lớn của cả hệ thống chính trị. Đối với tỉnh ta, sau 5 năm (2011 – 2015) triển khai thực hiện đã và đang tạo được những chuyển biến rõ nét, bộ mặt nông thôn được đổi mới, cơ sở hạ tầng thiết yếu được nâng cấp, thu nhập và đời sống nhân dân ngày càng nâng lên.
Mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp” ở xã Việt Vinh (Bắc Quang).
Đến cuối năm 2015, toàn tỉnh ước có 10 xã đạt chuẩn NTM, 3 xã đạt từ 15 – 18 tiêu chí, 29 xã đạt từ 10 – 14 tiêu chí, 126 xã đạt từ 5 – 9 tiêu chí, 8 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Đạt được kết quả đó, trước hết phải khẳng định công tác tuyên truyền, vận động phong trào thi đua “Toàn dân chung sức xây dựng NTM” được đông đảo nhân dân đồng tình và tham gia; cùng với đó là sự kết hợp giữa đầu tư xây dựng cơ sở thiết yếu và chú trọng phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân...
Đối với tuyên truyền, vận động; nổi bật nhất là phong trào hiến đất, tham gia đóng góp ngày công để làm đường giao thông, phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Nhà sạch, vườn đẹp”, phong trào “Ủ phân xanh làm phân hữu cơ”... Với những phương châm hay, sáng tạo như: “Việc dễ làm trước, việc khó làm sau”, “Việc tốn ít tiền làm trước, việc tốn nhiều tiền làm sau” hay “Nhà nước và nhân dân cùng làm” đã tạo ra phong trào tự đổi mới trong thôn bản từ tự vận động các hộ thay đổi cách làm ăn, cách suy nghĩ, cách hỗ trợ nhau như: Nhận khoán, đổi công; dựa vào sức dân, cách áp dụng thực tiễn cho hướng đi mới ở nông thôn vùng cao, vùng sâu, vùng xa.
Trên cơ sở phong trào thi đua, chính là yếu tố góp phần thực hiện thành công các tiêu chí xây dựng NTM. Bên cạnh đó, thực hiện nhiệm vụ phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa gắn với liên kết, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, đảm bảo tiêu thụ sản phẩm bền vững, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân nông thôn tỉnh đã chỉ đạo các huyện, thành phố và xã xây dựng được nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả; có nhiều cơ chế, chính sách để hỗ trợ nhân dân phát triển sản xuất, tăng thu nhập và cải thiện cuộc sống như: Hỗ trợ sản xuất vụ Đông, xây dựng cánh đồng mẫu, dự án sản xuất giống lúa thuần chất lượng cao, xây dựng quỹ phát triển thôn...
Tổng kết 5 năm, toàn tỉnh có 568 mô hình phát triển kinh tế; nhiều xã đã xây dựng quy hoạch được các vùng sản xuất sản phẩm hàng hóa tập trung, liên kết giữa các hộ với doanh nghiệp để phát triển sản xuất với quy mô vừa và nhỏ như: Trồng chanh leo, cải Xà Lát tại huyện Vị Xuyên; mở rộng chăn nuôi êch, sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGap, chăn nuôi lợn hàng hóa ở TPHG; trồng ngô hàng hóa ở huyện Xín Mần, sản xuất cam VietGap ở Bắc Quang... Cùng với phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân thì vấn đề xây dựng cơ sở hạ tầng NTM cũng được tỉnh ta đặc biệt quan tâm. Toàn tỉnh đã huy động được 2.700,335 tỷ đồng đầu tư nâng cấp và làm mới 1.512 km đường giao thông nông thôn, nâng cấp 670 công trình thủy lợi, 415 lớp học, xây dựng nâng cấp 93 chợ nông thôn... Các cơ sở hạ tầng thiết yếu được các cấp bố trí và lồng ghép các nguồn vốn xây dựng kịp thời.
5 năm thực hiện Chương trình xây dựng NTM, bên cạnh những kết quả đã đạt được, tỉnh ta cũng gặp rất nhiều khó khăn trong thực thiện các Bộ tiêu chí Quốc gia XD NTM. Qua tìm hiểu, các tiêu chí: Giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, nhà ở dân cư và môi trường là các tiêu chí khó thực hiện, đến nay chỉ có một số xã thực hiện được vì các tiêu chí này cần sự đầu tư rất lớn và thời gian thực hiện. Trên cơ sở những kết quả đạt được và những hạn chế khó khăn BCĐ NTM tỉnh ta đã rút ra bài học kinh nghiệm và phấn đâu đến năm 2020 có khoảng 50% xã đạt tiêu chí về thu nhập, hộ nghèo; 30% số xã đạt tiêu chí về môi trường...